دات گین در چاپ
دات گین یا همان افزایش درصد ترام اصطلاحی است که در تمامی چاپ‌ها به چشم می‌خورد. دات گین اتفاقی است که باعث تیره‌تر شدن طرح چاپ شده با آن چیزی که در ذهن داریم می‌شود.
فهرست مطالب
دات گین و عوامل موثر بر آن
عوامل زیادی باعث این افزایش درصد می‌شوند. جنس‌های چاپی توانایی جذب مختلفی دارند برای همین رفتارشان در برابر مرکب یکسان نیست و بطور مثال کاغذ تحریر مرکب را به داخل خود می‌کشد و اندازه ترام چاپ شده بزرگتر می‌شود ولی کاغذ گلاسه به مقدار خیلی کمتری این کار را می‌کند و مرکب را در سطح خود نگه می‌دارد.
مقدار دات گین یا چاقی ترام
مقداری که یک ترام اندازه‌اش بزرگتر می‌شود را مقدرا دات گین می‌گویند. بطور مثال اگر در فایل اندازه ترام ۲۰ درصد است ولی در چاپ بعد از اندازه‌گیری دیدیم که به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده یعنی ما در این قسمت ۱۰ درصد افزایش ترام یا دات گین داشته‌ایم.
Dot Gain در مراحل پیش از چاپ و چاپ اتفاق می‌افتد. در مرحله پیش از چاپ به قسمت‌هایی که نوردهی داریم ، می‌تواند افزایش و یا کاهش درصد ترام اتفاق بیافتد. به کاهش درصد ترام دات‌لاست Dot Lost گفته می‌شود.
در مرحله چاپ افزایش درصد ترام می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد ولی از مهمترین عوامل آن می‌توانیم به نوع جنس چاپی ، فشار و ویسکوزیته مرکب اشاره کرد.
انواع دات گین
داتگین به طور کلی دو مدل دارد
- داتگین مکانیکال
- داتگین اپتیکال
mechanical dot gain
داتگین مکانیکال همان افزایش درصد ترامی است که تا حالا درباره‌اش صحبت کردیم . در این مدل اندازه ترام به صورت فیزیکی بزرگتر چاپ می‌شود .
Optical DotGain
داتگین اپتیکال افزایش درصد ترامی است که در اثر خطای چشم ما بوجود می‌آید و به عبارت دیگه در اثر بوجود آمدن سایه‌هایی در اطراف ترام‌ها و خطای چشم ما که این ترام‌ها را به هم متصل می‌بیند اتفاق می‌افتد و ما این ناحیه را تیره‌تر از چیزی که باید می‌بینیم.
نکته مهم
هر چقدر ال‌پی‌ای بالاتر برود مقدار دات گین بیشتر می‌شود.
۴ عامل تولیدی که باعث افزایش ترام در چاپ می‌شود
۱. تولید پلیت
تولید زینک یا کلیشه به دو روش انجام می‌شود . در روش آنالوگ فیلم برای تولید پلیت استفاده می‌شود. همیشه در انتقال تصویر فیلم به پلیت افزایش ترام داریم.
مثلا در افست در ۵۰ درصد حدود ۵ درصد و در فلکسو حدود ۱۰ درصد. البته این موارد بستگی به موارد متعددی مثل کیفیت نور ، زمان نوردهی و خود کلیشه یا زینک دارد.
البته در روش دیجیتال که از فیلم استفاده نمی‌شود این مورد بسیار بهتر شده است.
ولی در کل کنترل کردن داتگین در تولید پلیت کار سختی است.
۲. فشار چاپ
در چاپ در اثر فشار و نوع مرکب افزایش ترام بوجود می‌آید مثلا در چاپ فلکسو با مرکب بسیار روان می‌تواند یک ترام ۱۰ درصدی ۲۰ درصد چاپ شود.
۳. نوع متریال
همانطور که می‌دانید مرکب بر روی متریال‌های مختلف پخش‌شدگیهای مختلفی دارد. برای همین بر اساس نوع متریال می توانیم افزایش ترام متفاوتی داشته باشیم. بطور مثال داتگین بر روی متریال کاغذ گلاسه با کاغذ تحریر متفاوت است.
۴. نوع چاپ
همانطور که می‌دانید انواع چاپ مثل افست ، فلکسو و روتوگراور را داریم . پس بطور منطقی انواع متغییرهایی که این چاپ‌ها دارند می‌توانند تاثیرهای متفاوتی در چاپ داشته باشند. چند مثال
چاپ افست
در تولید به روش آنالوگ ۵۰ درصد در فایل به ۴۵ درصد میرسد.
در چاپ نسبت به فشار ۱۰ درصد به آن اضافه می‌شود.
با کاغذ گلاسه با بازتاب زیاد ۱۲ درصد به آن اضافه می‌کند.
پس ترام ۵۰ ما به ۶۷ بعد چاپ رسید. پس حدود ۱۷درصد داتگین داریم.
چاپ فلکسو
همانطور که در گزینه ۲ اشاره کردم ، فشار تاثیر بسیار زیادی در افزایش ترام دارد و فلکسو در انواع چاپ بعلت نوع پلیت فشار زیادی دارد و باعث می‌شود که داتگین زیادی داشته باشیم.
مثلا یک ترام ۴۰ درصد بعد از چاپ شاید ۷۸ درصد چاپ شود و یک ترام ۸۰ درصد حدود ۹۸ درصد چاپ شود.
چاپ گراوور
در چاپ گراور داستان کمی فرق می‌کند . مثلا در ترام‌های پایین مثل افست است ولی در ترام‌های بالا بشدت افزایش پیدا می‌کند. مثلا ترام‌های ۷۰ درصد ممکن است حدود ۱۰۰ درصد چاپ شوند.
کنترل نکردن دات گین در چاپ چه اثری در چاپ دارد؟
کنترل نکردن داتگین باعث تیره شدن تصاویر در چاپ می‌شود.
داتگین کنترل نشده باعث تغییرات رنگی در طول چاپ در رنگهای حساس می شود.
داتگین تاثیر زیادی در رنگها و خلوص رنگها دارد.
مشتریان کارهای چاپی به دنبال یک چاپ قابل پیشبینی و مطابق با نمونه پروف چاپی هستند. بنابراین کنترل نکردن داتگین باعث می‌شود که به هر دوی این موارد نتوانید برسید.
برای کنترل کردن داتگین چکار باید کرد ؟
برای کنترل داتگین باید مقدار آن را اندازه‌گیری کنیم و به کمک نرم افزارهای مخصوص آن مقدار آن را بر اساس استانداردهای چاپی تنظیم کنیم .
در مقدار در پیش از چاپ اعمال می‌شود تا پلیت‌های جدید بر اساس استاندارد باشند.
برای اندازه‌گیری و اصلاح منحنی‌های داتگین چاپتان می‌توانیم با من تماس بگیرید، که یا به صورت پروژه‌ای برایتان انجام دهم و یا به صورت کاربردی آموزش‌های لازم را به خودتان بدهم تا این کار مهم را خودتان انجام دهید.
حمیدرضا پیوندی ۰۹۱۲۱۸۸۵۰۵۲
چطور دات گین را اندازه‌گیری کنیم ؟
برای اندازه‌گیری داتگین به دستگاه دنسیتومتر و یا اسپکتروفوتومتر احتیاج دارید.این دستگاه‌ها این قابلیت را دارند که با اندازه‌گیری دنسیته مرکب داتگین در رنگ مورد نظر را برای ما مشخص کنند.
این دستگاه‌ها همزمان داتگین مکانیکال و اپتیکال را با هم اندازه‌گیری می‌کند.
علاقمندان به مباحث مدیریت رنگ و کنترل فرآیند چاپ می‌توانند با کلیک بر روی تصویر بالا از دوره آموزشی که با همین موضوع توسط سایت آموزشی پرینت مگ آماده شده بازدید کنند.
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
خیلی جالب بود
ممنون
ممنونم
🙏🙏🙏
عالی بود
لطف دارید
درود بر شما
ممنون از سایت خوبتون
تفاوت Dot Area و Dot Gain چیست؟
سلام
ممنون از شما
ما دو تا اصطلاح داریم .
Dot Value : که درصد ترام هستش . مثلا ۳۰ درصد
Dot gain : یعنی افزایش درصد ترام در اثر موارد مختلفی که در چاپ پیش می‌آید.
فکر کنم منظورتون از Dot Area همون Dot Value بوده